Virüs nedir: mikroplardan daha küçük yapılar içerisinde, hastalığa neden olacak kadar güce sahip, canlı bir hücre içerisinde canlılık gösteren, DNA ve RNA’ya sahip, fakat elektron mikroskobunda görülebilen bakterilerdir.
Virüsler, herhangi bir canlı ortamında sınıflandırılmamış özel bir gruptur. Fakat bunun ile birlikte biyolojik varlıklar olarak da kabul edilirler. Cansız ve canlı olmak sureti ile arasında bir geçiş şeklidir. Çünkü yalnızca canlı hücrelerin içinde canlı bir özellik gösterebilir.
Kendi içlerinde, kendilerinize özel DNA’lara ya da RNA’lara sahiplerdir ve yalnızca elektron mikroskopları ile görülebilirler. Bir virüsün tüm yapılarını içeren iki ya da üç parçadan oluşan tek bir virüs parçacığına ise virion denir.
Virüslerin şekilleri ise çubuk, küre, elips ya da spiraldir olmak üzere değişiklik göstermektedir. Virüslerin büyüklüğü genelde 20-300 mm civarındadır. Virüsler nükleoprotein parçacıklarıdır. Virüsler kendi başlarına metabolik aktivite yapmayı beceremezler. Bunun sebebi ise kendi sitoplazma ve enzim sistemlerine sahip olmamalarıdır.
Sadece bilinen 5 binden fazla virüs türü vardır, fakat dünya genelinde milyonlarca virüs türü olduğu da bilinmektedir. Virüsler en yaygın biyolojik varlık türüdür ve bütün ekosistemlerde kendini göstermektedir.
Virüsler Nasıl Yayılır?
Virüsler hava, su, direk olarak temas, vücut sıvıları ve diğer canlılar yolu ile kolayca bulunduğu ortam dışına çıkarak yayılımını gerçekleştirir. Bitkilerde yayılması genelde böcekler yolu ile gerçekleşir ve hayvanlarda kan emiciler tarafından yayılım sağlar.
Örnek verecek olur isek grip virüsü solunum yolu ile bulaşır. Rotavirüs insandan insana temas, su ve gıda ile viral olarak bulaşır. Bunun dışında HIV virüsü cinsel temas ve kan enfeksiyonu yolu ile bulaşır.
Virüslerin Çoğaltılması Ve Çoğaltılması
Virüslerin artması olayının yaşanması bir tek konakçı hücrelerde gerçekleşir. Üremek için konakçı hücrenin enzim ve enerji sistemlerini ve hammadde kaynaklarını kullanarak çoğalırlar.
Virüslerin Fonksiyonları Ve Yapıları
Virüsler yalnızca canlı bir hücre içinde canlılık gösterebilir. Yaşam dışı ortamlarda kristalleşir. Virüsler, bir canlının belirli bir dokusunu ve bu dokudaki belirli bir hücreyi enfekte edebilir. (Örneğin, Hepatit virüsü karaciğeri enfekte eder.)
Boyutlar 20-300 nm (nanometre) çapındadır. Uzunlukları 1400 Nm’ye kadar olabilir. Çubuk, küre, elips ya da spiral biçiminde. Kendi DNA’ları ya da RNA’LARI vardır. Hayır ikisi de var. Elektron mikroskopları ile görülebilirler. Çok hızlı çoğalırlar. Böcekler, hayvanlar ve solunum gibi pek çok şekilde yayılırlar.
Dış etkenlerden hızla etkilenirler. Mutasyona uğrayarak formu hızla değiştirebilirler. Kendi metabolizmalarına sahip olmadıkları için, yeni ürünler üretmek için konakçı hücrelere ihtiyaçları vardır.
Virüsler dış etkenlerden hızla etkilenir. Örneğin, sıcaklık değişimleri pH, radyasyon ve kimyasallardan etkilenir. Virüsler antibiyotiklerden etkilenmez. Bunun sebebi, enzim sistemlerine sahip olmamalarıdır. Kolayca mutasyona uğrayan virüsler, formu ve konakçıyı hızlı bir biçimde değiştirebilir.
Virüslere Karşı Koruma
Virüslerin neden olduğu viral hastalıklara karşı koruma bir aşı ile sağlanır. Virüsle enfekte olan insan hücreleri, virüse karşı savunma sağlamakta olan interferon adı verilen bir protein salgılar. Serumlar ayrıca virüslere karşı koruyucu ve terapötik olarak kullanımı sürdürür.
Virüslerin Yararları
Virüslerin zararlarına ilave olarak, virüslerin yararları da mevcuttur. Özellikle genetik mühendisliği çalışmalarında virüsler kullanılmaktadır. Örneğin, kabarcık çocuk hastalığının tedavisinde, kopyalanan ADA enzimleri inaktive edilmiş bir virüse aktarılır ve hastaya verilir. Bu virüs, hastanın T hücrelerine yerleşerek çoğalır ve hastalığın tedavi edilmesine olanak sağlamış olur.
Bazı virüsler ise tarımda kullanılarak çiftçilere büyük yarar sağlar. Bazı virüsler, hastalığa sebep olan böcekleri yok etmek için bitkilerde kullanılır. Bu virüsler bitkilere zarar veren ve ölmelerine sebep olan böcekleri yok eder. Bu şekilde bazı virüsler toksik ilaçlar yerine kullanılır.
daha fazla yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
